Σύνταξη λόγω θανάτου / Προϋποθέσεις απονομής

Τα πρόσωπα που δικαιούνται σύνταξη λόγω θανάτου ασφαλισμένου/-ης ή συνταξιούχου, που απεβίωσε από 13/5/2016 και μετά, είναι ο/η επιζών/-ώσα σύζυγος και το έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης, τα τέκνα του θανόντος/-ούσας (νόμιμα, νομιμοποιηθέντα, αναγνωρισθέντα, υιοθετηθέντα και όσα εξομοιώνονται με αυτά) και ο/η διαζευγμένος/-η, εφόσον πληρούνται οι κατά περίπτωση νόμιμες προϋποθέσεις για την απονομή ή τη μεταβίβαση σύνταξης.

 (ΕΓΚ. 6/2018, 36/2019, Γ.Ε. 905880/25.7.2019)

(Τελευταία Ενημέρωση 31/10/2024)

Σύνταξη λόγω θανάτου συνταξιούχου ή ασφαλισμένου που έχει πραγματοποιήσει το χρόνο ασφάλισης ο οποίος απαιτείται για τη συνταξιοδότηση εξ' ιδίου δικαιώματος ή ανικανότητας χορηγείται σε σύζυγο/μέρος συμφώνου συμβίωσης εφόσον έχουν συμπληρωθεί τρία (3) έτη γάμου/συμφώνου συμβίωσης μέχρι την ημερομηνία θανάτου. (ΕΓΚ. 36/2019, Γ.Ε. 905880/2019)
Η εν λόγω προϋπόθεση ΔΕΝ ισχύει εφόσον:                                                                                                                                                                                         
α. Ο θάνατος οφείλεται σε ατύχημα που προήλθε πρόδηλα και αναμφισβήτητα εξαιτίας της υπηρεσίας (κατά τις διατάξεις που ισχύουν για τους ασφαλισμένους στους τ. φορείς κοινωνικής ασφάλισης που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ, πρόκειται για τις περιπτώσεις ατυχήματος που χαρακτηρίζεται εργατικό) ή σε ανθρωποκτονία.
β. Κατά τη διάρκεια του γάμου γεννήθηκε ή με το γάμο νομιμοποιήθηκε, αναγνωρίστηκε ή υιοθετήθηκε τέκνο. 
γ. Η χήρα κατά το χρόνο του θανάτου τελούσε σε κατάσταση εγκυμοσύνης, η οποία δεν διεκόπη και γεννήθηκε ζων τέκνο.
δ. Συντρέχει η περίπτωση ανασύστασης προϋπάρξαντος γάμου. Ο αρχικός και ο εξ' ανασυστάσεως γάμος, κατά τη διάρκεια του οποίου απεβίωσε ο σύζυγος, πρέπει να έχουν διαρκέσει συνολικά τουλάχιστον πέντε έτη, ο δε εξ ανασυστάσεως πρέπει να είχε διάρκεια τουλάχιστον έξι μηνών. Εξυπακούεται ότι, και σε αυτή την περίπτωση, η συνολική διάρκεια του αρχικού και εξ ανασυστάσεως γάμου θα πρέπει να είναι τρία έτη.
(ΕΓΚ. 6/2018, 36/2019, Γ.Ε. 905880/25.7.2019)
 

(Τελευταία Ενημέρωση: 31/10/2024)

Η σύνταξη λόγω θανάτου χορηγείται σε τέκνα (νόμιμα, νομιμοποιηθέντα, αναγνωρισθέντα, υιοθετηθέντα και όσα εξομοιώνονται με αυτά) ασφαλισμένου/-ης (που έχει πραγματοποιήσει το χρόνο ασφάλισης που απαιτείται για τη συνταξιοδότηση εξ ιδίου δικαιώματος ή ανικανότητας) ή συνταξιούχου, που απεβίωσε από τις 13-5-2016 και μετά, υπό τους όρους να είναι άγαμα και να μην έχουν συμπληρώσει το 24ο έτος της ηλικίας τους. (Γ.Ε. 905880/25.7.2019)

(Τελευταία Ενημέρωση: 31/10/2024)

Το τέκνο δικαιούται σύνταξη λόγω θανάτου, εφόσον είναι άγαμο και δεν έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, μέχρι τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας του, ανεξαρτήτως ημερομηνίας επέλευσης του θανάτου, χωρίς άλλη προϋπόθεση. (ΕΓΚ. 6/2018, 21/2024, Γ.Ε. 905880/25.7.2019)  

(Τελευταία Ενημέρωση: 31/10/2024)

Θα πρέπει να πληρούνται όλες οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) ο τέως σύζυγος θα έπρεπε να σας κατέβαλλε διατροφή μέχρι το μήνα κατά τον οποίο επήλθε ο θάνατος ή να υποχρεούτο να σας την καταβάλει βάσει δικαστικής απόφασης είτε σύμφωνα με σύμβαση (ιδιωτικό συμφωνητικό) που είχε συναφθεί μεταξύ σας,

β) να είχατε συμπληρώσει δέκα (10) έτη έγγαμου βίου, μέχρι τη λύση του γάμου σας με αμετάκλητη δικαστική απόφαση,

γ) το διαζύγιο δεν πρέπει να οφείλεται σε ισχυρό κλονισμό της έγγαμης συμβίωσης με υπαιτιότητά σας,

δ) το μέσο μηνιαίο ατομικό φορολογητέο εισόδημά σας πρέπει να μην υπερβαίνει το διπλάσιο του ποσού του επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων, όπως καταβάλλεται και ισχύει σύμφωνα με την οικεία νομοθεσία,

ε) δεν πρέπει να έχετε συνάψει νεότερο γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης.

(ΕΓΚ. 6/2018, Γ.Ε. 344439/2021)

(Τελευταία Ενημέρωση: 31/10/2024)

Ο/η διαζευγμένος/-η θα πρέπει να έχει συμπληρώσει δέκα (10) έτη έγγαμου βίου μέχρι τη λύση του γάμου με αμετάκλητη δικαστική απόφαση. (ΕΓΚ. 6/2018)

(Τελευταία Ενημέρωση: 31/10/2024)

Α) Για σύζυγο/έτερο μέρος συμφώνου συμβίωσης το ποσοστό της σύνταξης που δικαιούται καθορίζεται στο 70% επί του ποσού της σύνταξης το οποίο δικαιούτο ή είχε χορηγηθεί σε σύζυγο που απεβίωσε. (ΕΓΚ. 36/2019)

Άν ο γάμος έλαβε χώρα μετά την απονομή της σύνταξης γήρατος στον/στη θανόντα/-ούσα, το ποσοστό σύνταξη λόγω θανάτου περιορίζεται ως ακολούθως: 
Αν η διαφορά ηλικίας μεταξύ του αποβιώσαντος και του συζύγου του, αφαιρουμένου του διαστήματος του γάμου τους, είναι μεγαλύτερη από δέκα έτη, η σύνταξη του επιζώντος συζύγου, υφίσταται, για κάθε πλήρες έτος διαφοράς, μείωση που καθορίζεται σε:
1% για τα έτη από το 10ο έως και το 20ό έτος
2% για τα έτη από το 21ο έως και το 25ο έτος
3% για τα έτη από το 26ο έως και το 30ό έτος
4% για τα έτη από το 31ο έως και το 35ο έτος
5% για τα έτη από το 36ο και άνω

(ΕΓΚ. 6/2018)
Β) Για κάθε τέκνο ποσοστό είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) της σύνταξης. Εάν πρόκειται για παιδί ορφανό και από τους δύο γονείς (αμφοτεροπλεύρως ορφανό), ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) από κάθε σύνταξη. Παιδί ορφανό και από τους δύο (2) γονείς δικαιούται το εκατό τοις εκατό (100%) της σύνταξης του θανόντος, εφόσον σωρευτικά:
•    πάσχει από νοητική υστέρηση ή αυτισμό ή από πολλαπλές βαριές αναπηρίες ή από χρόνιες ψυχικές διαταραχές που επιφέρουν μόνιμο ποσοστό αναπηρίας εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω,
•    οι ανωτέρω αναπηρίες έχουν επέλθει πριν τη συμπλήρωση του εικοστού τέταρτου (24ου) έτους της ηλικίας του τέκνου,
•    δεν ασκεί υπακτέα στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ απασχόληση, με εξαίρεση εκείνη του άρθρου 23 του ν. 4488/2017 (Α’ 137), περί απασχόλησης λόγω ψυχικών παθήσεων, και
•    δεν λαμβάνει σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος.
Αν το τέκνο με αναπηρία δικαιούται κύρια σύνταξη και από τον έτερο θανόντα γονέα, λαμβάνει το εκατό τοις εκατό (100%) της μεγαλύτερης σε ύψος σύνταξης και το πενήντα τοις εκατό (50%) της δεύτερης σύνταξης. (ΕΓΚ. 49/2021).
Αν υφίστανται περισσότερα του ενός τέκνα με τις ανωτέρω αναπηρίες, το ανωτέρω ποσοστό κατανέμεται ισομερώς.
Αν εκτός των αμφοτεροπλεύρως ορφανών τέκνων με αναπηρία συντρέχουν και δικαιοδόχα τέκνα χωρίς τις ανωτέρω αναπηρίες, το πλήρες ποσό της σύνταξης του θανόντος γονέα κατανέμεται ισομερώς και στα αμφοτεροπλεύρως ορφανά τέκνα με αναπηρία χορηγείται προσαύξηση είκοσι τοις εκατό (20%). Αν τα ποσά που προκύπτουν με βάση το προηγούμενο εδάφιο υπερβαίνουν το πλήρες ποσό της σύνταξης του θανόντος, τα ποσοστά των δικαιοδόχων παιδιών χωρίς αναπηρία μειώνονται ισομερώς.
Αν εκτός από τα δικαιοδόχα τέκνα με ή χωρίς αναπηρία, υπάρχει και επιζών σύζυγος ή και διαζευγμένος που δικαιούται σύνταξη, ο επιμερισμός του ποσού της κύριας σύνταξης διενεργείται λαμβάνοντας υπόψη και τα ποσοστά αυτών.
Ανεξαρτήτως ποσοστών, το συνολικό ποσό της κατά μεταβίβαση σύνταξης του επιζώντος συζύγου και των τέκνων σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό της σύνταξης του/της θανόντος/-ούσας. Σε περίπτωση που το άθροισμα των ποσοστών των δικαιούχων υπερβαίνει το ποσό της σύνταξης του θανόντος/-ούσας περιορίζεται ισόποσα το ποσοστό των τέκνων. 
(ΕΓΚ. 6/2018, 36/2019, 49/2021)
Γ) Για διαζευγμένο, εφόσον ο γάμος είχε διαρκέσει δέκα (10) έτη έως τη λύση του με αμετάκλητη δικαστική απόφαση, το ποσό σύνταξης που δικαιούται ο επιζών σύζυγος επιμερίζεται κατά εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) για χήρο και είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) για διαζευγμένο. Για κάθε έτος εγγάμου βίου πέραν του δέκατου (10ου) και μέχρι το τριακοστό πέμπτο (35ο) έτος διάρκειας του γάμου, το ποσοστό σύνταξης που δικαιούται ο χήρος μειώνεται κατά ένα τοις εκατό (1%) στον χήρο και αυξάνεται αντίστοιχα κατά ένα τοις εκατό (1%) στον διαζευγμένο. Προκειμένου περί έγγαμου βίου που διήρκησε πλέον των τριάντα πέντε (35) ετών έως τη λύση του κατά τα ανωτέρω, το ποσό σύνταξης που δικαιούται ο χήρος επιμερίζεται κατά πενήντα τοις εκατό (50%) στον χήρο και πενήντα τοις εκατό (50%) στον διαζευγμένο. Εάν ο θανών δεν καταλείπει χήρο, ο διαζευγμένος δικαιούται το αυτό ποσοστό του διαζευγμένου, κατά τα ως άνω, της σύνταξης που θα εδικαιούτο ο χήρος. Σε περίπτωση περισσοτέρων του ενός δικαιούχων διαζευγμένων το αναλογούν για τον διαζευγμένο κατά τα ως άνω ποσοστά ποσό σύνταξης κύριας και επικουρικής επιμερίζεται εξίσου μεταξύ αυτών.
 (ΕΓΚ.  6/2018, 36/2019)

(Τελευταία Ενημέρωση: 31/10/2024)

Όχι. Η ανικανότητα για την άσκηση κάθε βιοποριστικής εργασίας πρέπει να πιστοποιείται από ΚΕΠΑ προκειμένου να διατηρείται το δικαίωμα συνταξιοδότησης για την αιτία αυτή. (ΕΓΚ. 6/2018)

(Τελευταία Ενημέρωση: 31/10/2024)

Το δικαίωμα σε σύνταξη λόγω θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου αρχίζει από την πρώτη ημέρα του μήνα που έπεται της ημερομηνίας θανάτου. Όμως, εάν η αίτηση συνταξιοδότησης για την αιτία αυτή κατατεθεί πολύ μεταγενέστερα, η έναρξη συνταξιοδότησης δεν μπορεί να ανατρέξει σε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από ένα έτος πριν από το τέλος του μήνα στον οποίο υποβάλλεται η αίτηση συνταξιοδότησης, σε καμία δε περίπτωση πριν από την πρώτη μέρα του μήνα που έπεται της ημερομηνίας θανάτου.
Εάν ο θάνατος έχει συμβεί πριν από την 18/7/2018, και η αίτηση κατατεθεί πολύ μεταγενέστερα, η έναρξη δεν μπορεί να ανατρέξει σε χρόνο μεγαλύτερο των έξι μηνών πριν από το τέλος του μήνα στον οποίο υποβάλλεται η αίτηση συνταξιοδότησης και σε καμία περίπτωση πριν από την πρώτη μέρα του μήνα που έπεται της ημερομηνίας του  θανάτου.
 (Γ.Ε. Σ80/1/16692/8.1.2019 --> https://www.efka.gov.gr/el/egkyklioi-kai-genika-eggrapha/s8011669208-01-2019-orthe-epanakoinopoiese).
 

(Τελευταία Ενημέρωση: 31/10/2024)

Α) Για σύζυγο/έτερο μέρος συμφώνου συμβίωσης, η σύνταξη λόγω θανάτου συνταξιούχου ή ασφαλισμένου καταβάλλεται, μέχρι το τέλος του μήνα κατά την οποία πληρούνται οι προϋποθέσεις λήξης του δικαιώματος συνταξιοδότησης λόγω θανάτου των προσώπων αυτών, ήτοι:
α. με το θάνατο του δικαιούχου,
β. με τη σύναψη γάμου του ή συμφώνου συμβίωσης (βλ. και εγκύκλιο 10/2017).
Β) Για τα τέκνα, λήξη του δικαιώματος επέρχεται στο τέλος του μήνα:
α.  κατά τον οποίο ο δικαιούχος συνάπτει γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης ή
β. συμπληρώνει το 24ο έτος. 
Σημείωση: Η σύνταξη εξακολουθεί να καταβάλλεται μετά τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας μόνο στην περίπτωση που κατά το χρόνο του θανάτου του ασφαλισμένου ή συνταξιούχου είναι άγαμα και ανίκανα για κάθε βιοποριστική εργασία, και εφόσον η ανικανότητά τους επήλθε πριν από την συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας τους.
Στην περίπτωση αυτή η λήξη του δικαιώματος επέρχεται για τους ίδιους ως άνω λόγους καθώς και στο τέλος του μήνα κατά τον οποίο, σύμφωνα με την εκτίμηση της αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής, δεν υφίσταται πλέον ανικανότητα για την άσκηση κάθε βιοποριστικής εργασίας. 

(Τελευταία Ενημέρωση: 31/10/2024)